تربیت؛ از پیچیده‌ترین علوم‌انسانی/باطن این جهان مثل باطن خودمان است

استاد دانشگاه شهیدبهشتی با بیان اینکه از پیچیده‌ترین علوم‌انسانی، مساله تربیت است، گفت: کسی که می‌خواهد پدر شود باید بداند چطور فرزندش را تربیت خواهد کرد؛ متاسفانه کلاس‌های این مسایل وجود ندارد کسی به ما یاد نمی‌دهد با همسرمان چطور برخورد کنیم.

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: در ادامه سلسله نشست های «تفسیر قرآن در حکمت متعالیه» با تدریس آیت الله «سید مصطفی محقق داماد» مبحث دیگری از آراء این فیلسوف در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران مطرح شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

آیت الله «سید مصطفی محقق داماد» در ابتدای مباحث خود با اشاره به دیدگاه های «محی الدین ابن عربی» در مورد عذاب الهی، گفت: محی الدین می گوید افراد گناهکار وقتی که داغ الهی را می چشند ضمن اینکه داغ آنها را آزار می دهد، لذت هم برایشان محسوب می شود یعنی وقتی که داغ بر عفونت شان غلبه می کند به تدریج لذت می برند، پس عذاب های الهی برای آن است که زخم انسان را معالجه کند.

 

استاد دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: اما چرا عذاب گناهکاران همیشگی است؟ خلود یعنی آنجا می ماند اما آتش دیگر برایش درد نیست بلکه لذت است به این جهت که آن زخم اش خوب شده است. این حرف محی الدین است که می گوید به هرحال خدا رحمت می کند، از این جهت که دیگر این شخص لذت می برد از این جهت که آن زخم ها معالجه و کم شده است. این حرف جناب محی الدین است. البته ملاصدرا در مورد بحث خلود، توجیه دیگری دارد و آنچه که در این مجال مطرح کردیم خلودِ محی الدینی است.

 

وی اظهار کرد: قرار شد که این دنیا یک روی سکه آن دنیا باشد، این جهان و آن جهان دو روی یک سکه هستند، اما انسان بسیاری از چیزها را از دوران جنینی با خود به همراه می آورد. هرچه که صورت اش نقش بست همان صورت را می آورد، لذا مهم است مهربانی که مادر برای فرزندش دارد، مادر خیال می کند همان که به او شیر بدهد، قنداق اش را ببندند کافی است و برخی مادران توجه ندارند که چه مسئولیتی قبل از تولد دارند.

 

عضو فرهنگستان علوم با اشاره به ابیاتی از سعدی که می فرماید: «مردیت بیازمای و وانگه زن کن»، بیان کرد: منظور شیخ اجل سعدی آن است که آیا مردی که می خواهد ازدواج کند، مردانگی دارد یا فقط می خواهد ازدواج کند؟ مردانگی، جوانمردی، اخلاق، ادب و تربیت مهم است آیا خود را آزموده ای؟ آیا می توانی حقوق همسری را رعایت کنی؟ می توانی حقوق پدری را رعایت کنی؟ می توانی تربیت انجام دهی؟

 

وی گفت: از پیچیده ترین علوم انسانی مساله تربیت است، بسیار مشکل است. کسی که می خواهد پدر شود باید بداند که چگونه می خواهد این فرزند را تربیت کند، تربیت اهمیت بسیار دارد. متاسفانه چیزی که در جامعه ما نیست کلاس های این مسایل است کسی یاد نمی دهد وقتی که ازدواج کردی حق همسرت چیست؟

 

 آیت الله محقق داماد تاکید کرد: دوران جنینی به مراتب سخت تر است به این دلیل که بسیاری از آنچه که انسان به این جهان می آورد از دوران جنینی است، خدای نکرده اگر مادری هیچ رعایت نکند، مواد مخدر استعمال کند، سیگار بکشد، آن بچه صدمه هایی می خورد، بیماری هایی که پیدا می کند و اخلاقیات اش تماما از آن جهان به این جهان می آورد اما چه طور می آورد؟ نطفه اش را می آورد. عین هسته گلابی که اگر زیر ذره بین بگذارید درختِ آینده را می توانید ببینید. این بچه که از شکم مادر بیرون می آورد به نحوی هسته ای در اوست که بشود حسود، بشود عصبانی، بشود غضبناک، بشود خشم آلود، بشود معتاد، بشود افسرده.

 

وی اضافه کرد: یک وقت تقصیر مادر نیست اما بی احتیاطی های او حتما دخیل است، اگرچه شباهت این جهان به جهان دوران جنینی فاصله اش بسیار است اما از فاصله این جهان به جهان بعد از مرگ کمتر است. بچه ای که در شکم مادر و در دوران جنینی است تصوری از چلوکباب ندارد، چون از خون مادر استفاده می کند، او چه میفهمد؟ این درست است که عالم جنینی و عالم ما دو جهان متفاوت هستند اما وقتی نوزاد متولد می شود همه ویژگی ها به نحو بالقوه در درون این فرزند وجود دارد و او از آن جهان این ویژگی ها را به جهان آورده است، اما این جهان با جهان بعد از قیامت چه قیامت صغری و چه قیامت کبرا دو مقوله است و هیچ شباهت این گونه ای ندارد.

 

آیت الله محقق داماد ابراز کرد: بنابر این، اینکه می گویند اعمال ما در آن جهان آتش می شود، خود سوال است، خداوند مجبور است با زبان این دنیا با ما سخن بگوید، جهنم و بهشت در ملکوت این جهان و در باطن این جهان است، باطن این جهان مثل باطن خودمان است، باطن ما کجا است؟ الان که من صحبت می کنم کسی نمی داند که در باطن من چیست. ملکوت این جهان برای ما  نهفته است. جهنم و بهشت در دو زمان آشکار می شود؛ یک زمان فقط برای خودمان. من بهشت و جهنمِ خودم را می بینم، این یک زمان است، زمان یعنی لحظه، آن زمانی که فقط برای خودمان است قیامت صغرا و مرگ است، در لحظه مرگ است که من بهشت خودم را می بینم، جهنم خود را نیز می بینم اما شما که کنار من هستید هیچ درک نمی کنید، فقط خود آن شخص است که می فهمد، البته درست است که برخی اولیاء الله هستند و می ببیند.

 

استاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه بیان کرد: «سعد ابن معاذ» مرد کمی نیست، کسی است که پیامبر(ص) او را برای قضاوت به یمن فرستاد. بعد از مرگ اش به تشییع جنازه رفت، الان این عادت از ما سلب شده است، مجلس ختم می رویم اما تشییع جنازه نمی رویم. اما آن وقت ها که زندگی ها ساده تر بود یکی از مستحبات مساله تشییع جنازه است که مومن و یا آشنایی فوت می کرد برای احترام به تشییع جنازه او می رفتند. به هر صورت حضرت رسول(ص) در مراسم این مرد حضور داشتند و مردم دیدند که حضرت(ص) با پاشنه پا راه می رود و سوال کردند که چرا این گونه راه می روید؟ حضرت(ص) فرمودند: آن قدر ملائکه برای تشییع جنازه این مرد آمده اند که من پاهایم را اینگونه کرده ام که روی بال آنها نگذارم.

 

وی تصریح کرد: در مراسم تشییع، مادر سعد ابن معاذ هم حضور داشت، آمد و پیامبر(ص) و نماز خواند و دفن اش کردند. وقتی که دفن می کنند مستحب است که انسان بیاید و دعایی بخواند و جلمه جالبی است که خواندن آن موجب مغرفت برای میت است، پیامبر(ص) آن را خواند و مادرش هم آمد خطاب به پسرش گفت: «بهشت برایت گوارا باد». ناگهان پیامبر نگاهی به این مادر کرد و گفت: اما به تو بگویم نمی خواهم ناراحتت کنم چنان فشار قبر به او وارد شد که شیری که از پستان تو خورده بود با این فشار از نوک انگشتانش بیرون آمد، مردم با شنیدن سخن حضرت رسول(ص) بهت زده شدند و گفتند: از آن طرف در گام برداشتن احتیاط کردید و بر او دعا و نماز خواندید و حال این گونه می گویید؟

 

آیت الله محقق داماد ادامه داد: پیامبر(ص) در پاسخ مردم فرمودند: شما نمی دانید، او با همسرش بداخلاق بود، آن گناه و آن اخلاق طبیعی است و به جای خودش است. سپس خطاب به مادرش فرمودند: نمی دانی پسرت با همسرش چه می کرد و آن بداخلاقی موجب این فشار قبر است. این چشم بصیرت را هر کسی ندارد.

 

وی در پایان خاطرنشان کرد: در قیامت صغری کسی نمی داند و نمی بیند مگر پیامبر(ص) و علی(ع) باشد که چشم بصیرت داشته باشند و باطن این عالم و مکلوت این عالم را ببینند، اما قیامت کبری آن وقتی است که حضور خدا هست و همه محشور می شوند و آنجا همه یکدیگر را می بینند، جهنمی ها و بهشتی ها نزدیک هم هستند، این موارد به معنای دیگر در انجیل آمده است. با این حال ما معتقدیم که خداوند مهربان است.

پایان پیام/248

منبع: شبستان

کلیدواژه: ماه رمضان ماه مبارک رمضان خبرگزاری شبستان مجلس خبرگزاری معاملات بورس بورس قرآن مسجد آران و بیدگل فلسفه اسلامی آیت الله محقق داماد حکمت متعالیه ملاصدرا سبک زندگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۷۷۱۲۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فیلم‌های سیاه ما با فیلم‌های سیاه آمریکایی تفاوت‌هایی دارد

به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام احمد اولیایی در نشست تحلیل و بررسی فیلم «و عدالت برای همه» از سلسله نشست‌های سینما اندیشه که در سالن نمایش فیلم معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد در بیان نقد فیلم از لحاظ محتوایی تصریح کرد: باید نگاه کنیم فیلم از نظر محتوایی چه پیامی را در خود دارد؟ و چه چیزی را می‌خواهد ثابت کند؟ و چه ظرفیتی را برای ما ایجاد می‌کند؟ این فیلم پیرامون عدالت می‌باشد و عدالت اجتماعی به عنوان یک فضیلت انسانی اجتماعی در تمام دنیا در تمام حکومت‌ها در تمام مکاتب فکری مورد توجه است.

حجت‌الاسلام احمد اولیایی تصریح کرد: عدالت اجتماعی موضوع بسیار جذاب برای کار هنری چه در برنامه‌های تلویزیونی چه در سینما و چه در تمام قالب‌های هنری می‌باشد و این موضوع می‌تواند موضوع به شدت جذابی باشد چرا که فارغ از مکتب و ایدئولوژی و جامعه و جغرافیا است و همه انسان‌ها به این موضوع علاقه مند هستند و اینگونه محتواها می‌توانند همانند مسائل انسانی آغاز یک گفتگو باشد.

وی گفت: ما در تمام فیلم شاهد تضادهایی هستیم که آلپاچینو باید در بازی خود تضاد بین اخلاق و عدالت در تضاد بین فساد و عدالت در تضاد بین منافع شخصی و عدالت اجتماعی همه را نشان دهد و همچنین کارگردان به شکل بسیار رادیکال در صدد نقد سیستم قضائی آمریکا است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان داشت: البته شرایط زمینه‌ای تولید این فیلم خیلی حائز اهمیت است یعنی حد فاصل بین ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۰ یک زمینه‌ای در ایالات متحده وجود دارد و ما آن را پیروزی جنبش سیاه پوستان را داریم که بعد از سال‌ها شاید در حدود صد سال مبارزه حقوقی موفق می‌شوند تا لایحه برابری سیاه پوست-سفید پوست را در سال ۱۹۶۸ به تصویب برساند.

وی ادامه داد: کل فیلم درون سیستم قضائی اتفاق می‌افتد یعنی شما لوکیشن خیابان خانه و کلاً جامعه را کمتر می‌بینیم و سیستم قضائی که در این فیلم نشان داده می‌شود یک بروکراسی مداری محض را اشاره می‌کند بطوری که بروکراسی اداری در سیستم قضائی آمریکا در این فیلم به عنوان یک مانع بزرگ نشان داده می‌شود.

حجت‌الاسلام اولیایی گفت: امروزه در عمده کشورهای جهان در ایران ما همین معضل را داریم که مقام معظم رهبری بارها فرمودند که ما باید وارد مرحله دولت سازی بشویم چرا که ما در دولت مدرن زیست می‌کنیم. دولت مدرن یعنی مبتنی بر بروکراسی، مبتنی بر عقلانیت ابزاری و در زندگی مدرن، انسان‌ها بر اساس منافعی که به دست می‌آورند عقل خود را به کار می‌گیرند و این عقل ابزاری عقل به مثابه ابزاری برای تأمین منفعت می‌شود و این عقلانیت ابزاری نیز در سیستم قضائی به تصویر کشیده می‌شود.

وی بیان داشت: در برخی از فیلم‌های سیاه ما با فیلم‌های سیاه آمریکایی تفاوت‌هایی وجود دارد. بازیگر در این فیلم با یک بازی بی نظیر با یک کنشگری‌های قشنگ در صدد این است که به مخاطب خود بفهماند اصلاح سیستم امکان دارد و امید را در فیلم تزریق می‌کند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: یعنی به جایی آنکه سیستم فاسد قضائی در ذهن شما و مخاطب بماند، اصلاح و امیدی در ذهن‌ها خواهد ماند اما در سیاه نمایی‌های برخی فیلم‌های ایرانی کارگردان و تهیه کننده سیستم را فاسد نشان می‌دهد که یک نفر بیاید و اصلاحش کند و نیت کارگردان و تهیه کننده بولد کردن آن سیاهی بوده ولی این فیلم با نقد سیستم قضائی آمریکا یک خوبی هم که دارد این است که یک سری عدالت‌هایی هم اجرا شده است و عده‌ای به حق و حقوق خودشان رسیده‌اند و در تیتراژ به ذهن مخاطب القا می‌شود که این امکان هست که سیستم رو به بهبودی برود و این با تزریق این نگاه به مخاطب آمریکایی بد در ذهن نمی‌ماند و ما در انتهای فیلم احساس می‌کنیم که با آمریکایی در چند سال آینده روبرو خواهیم شد که قوی‌ترین و پاک‌ترین سیستم قضائی دنیا را دارد اما ما در ایران برعکس عمل می‌کنیم.

وی ابراز داشت: ما به جای عدالت کیفری باید به سمت عدالت ترمیمی برویم و عدالت ترمیم به چه معناست؟ در عدالت کیفری چه سوال‌هایی مطرح می‌شود؟ سوال این است که چه قوانینی شکسته شده؟ مجرم کیست؟ و مجرم چه مجازاتی باید ببیند؟ اما در عدالت ترمیمی سوال نمی‌شود بلکه توضیحات سوال می‌شود که چه کسی آسیب دیده؟ چند نفر دخیل بودند؟ در آسیب دیدن این شخص چه کسانی در این وضعیت سهیم بودند؟ چه نیازهایی باعث شده است که اینها به سمت این کار بروند؟ عدالت ترمیمی دنبال آن است که بخواهد بزه را از بین ببرد لذا ما در ایران به سبب وجود اندیشه اسلامی این ظرفیت را داریم که متأسفانه به آنها پرداخته نمی‌شود.

حجت‌الاسلام احمد اولیایی ادامه داد: سینمای ما در ادبیات عدالت ترمیمی از حیث ادبیات علمی دانشگاهی و آکادمیک در ایران تکمیل نشده است ولی در اندیشه اسلامی ظرفیت‌هایی وجود دارد که ما بتوانیم در این ادبیات تولید فیلم کنیم. امروزه فیلم‌هایی که در حوزه دادگاهی و حوزه حقوقی در ایران تولید و پخش شده اینها همگی در بحث عدالت حقوقی عدالت کیفری همچون فیلم «علفزار» یا فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» زیاد داریم که سیستم را خشک نشان می‌دهند.

وی تصریح کرد: امروزه برخی از رویه‌هایی که در دادگاه ایران وجود دارد مثل بحث مشاوره، بحث تغییر مجازات‌ها توسط قاضی مثل کتاب خواندن یا مانند اینها یا حتی ایجاد چرخه تقصیر ترک فعل چند سالی در ایران باب شده است. در پارادایم عدالت تربیتی اندیشه اسلامی، اندیشه دینی منطبق با حقوق اسلامی و علوم انسانی اسلامی می‌باشد نه حقوق که از غرب وارد ایران شده باشد و لذا ما این ظرفیت را داریم که در این فضا تولید اندیشه کنیم و ما در اندیشه اسلامی دینی و بومی خودمان حرف داریم یعنی مردمی سازی که رهبری تاکید می‌کنند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: برگزاری این سلسله جلسات برای این است که ببینیم ما ظرفیت‌های اندیشه‌ای و علم انسانی خودمان را چگونه می‌توانیم از مسیر سینما و تولید آثار هنری به مخاطب منتقل کنیم و حداقل یک سری گره‌های ذهنی ایجاد کنیم، حداقل پرسش‌هایی را خلق کنیم این حلقه مفقوده فقط با گفتگو ایجاد می‌شود یعنی اندیشمندان باید بنشینند گفتگو کنند تا این رابطه برقرار شود تا هنرمند با یک نگاه اندیشه‌ای به سمت تولید حرکت کند.

سلسله نشست‌های اکران و تحلیل و بررسی و ایده پردازی تولید فیلم از دیدگاه اندیشه اسلامی از سوی میز اسلامی سازی علوم انسانی و معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار می‌شود.

کد خبر 6098144 فاطمه علی آبادی